ეს დღესასწაული ღვთისმშობლის ერთი სასწაულებრივი გამოცხადების მოსაგონებლად დაწესდა: X საუკუნის შუა წლებში, კვირა დღეს, 1 ოქტომბერს, ანდრია სალოსი ღამის თევის ლოცვებს ესწრებოდა კონსტანტინოპოლის ვლაქერნის ღვთისმშობლის ტაძარში, სადაც ინახებოდა ყოვლად წმინდა ქალწულის სამოსელი, თავსაბური და სარტყლის ნაწილი. ღამის ოთხ საათზე მან თვალები ზეცად აღაპყრო და იხილა ზეციური შუქით გაცისკროვნებული ღვთისმშობელი ანგელოზებისა და წმინდანთა დასის თანხლებით. მას კრძალვით მოაბრძანებდნენ იოანე ნათლისმცემელი და იოანე ღვთისმეტყველი.
ყოვლადწმინდამ მუხლი მოიყარა და დიდხანს ცრემლებით ავედრებდა უფალს საქრისტიანოს; შემდეგ ტრაპეზთან მივიდა და აქ განაგრძო ლოცვა, ბოლოს კი თავსაბური მოიხსნა და ტაძარში შემოკრებილ მლოცველებს გადააფარა. უბიწო ქალწული ღვთაებრივი დიდებით ბრწყინავდა, თავსაბური კი მის ხელში მზეზე უბრწყინვალესად ელვარებდა. ათრთოლებულმა ანდრიამ გვერდით მდგომ მოწაფეს, ეპიფანეს ჰკითხა: „ხედავ, ძმაო, მთელი სამყაროსთვის მლოცველ დედუფალსა და უფალს?“ „ვხედავ, წმიდაო მამაო, და ვძრწი“, – უპასუხა ეპიფანემ. ნეტარი ანდრია და ეპიფანე დიდხანს შესცქეროდნენ საკვირველ სახილველს.
ერთი ვარაუდით, ღვთისმშობლის საფარველის დღესასწაული რუსეთში დაწესდა, სხვები კი ფიქრობენ, რომ იგი ბერძნული წარმოშობისაა. საბერძნეთის ეკლესიაში XII საუკუნის I ნახევარში უნდა დაეწყოთ მისი აღნიშვნა. სავარაუდოა, რომ აქედან შევიდა იგი რუსეთშიც. შემდგომ ბერძნებს ეს დღესასწაული დავიწყებისთვის მიუციათ, დაკარგულა საღვთისმსახურო წიგნებიც, რომლებშიც ის იხსენიებოდა. დღეისთვის შემორჩენილი უძველესი წყაროები, სადაც ღვთისმშობლის საფარველის დღესასწაულია ნახსენები, რუსულია და XIII საუკუნის II ნახევრით თარიღდება.
როგორ გვეხმარება წმინდა ღვთისმშობლის შუამდგომლობის ხატის წინაშე განკურნების ლოცვა?
წმინდა ღვთისმშობლის ხატის წინაშე ლოცვა დიდი ხანია ძლიერ სულიერ თილისმად და იმედის წყაროდ ითვლება. მორწმუნეები მას არა მხოლოდ დღესასწაულებზე, არამედ ყოველდღიურ ცხოვრებაშიც მიმართავენ და სულისა და სხეულის შუამდგომლობასა და განკურნებას ითხოვენ. ითვლება, რომ გულწრფელ ლოცვას შეუძლია მხარდაჭერის მოტანა ცხოვრებისეული გარემოებების ფართო სპექტრში:
სწრაფი გამოჯანმრთელება და ტანჯვისგან განთავისუფლება;
ოჯახური კავშირების განმტკიცება და საყვარელი ადამიანების შერიგება;
კატასტროფებისა და უეცარი უბედურებებისგან დაცვა;
ფინანსური სირთულეების დაძლევაში დახმარება;
ჭეშმარიტი სიყვარულისა და ჰარმონიული ურთიერთობებისკენ მიმართვა;
რწმენის განმტკიცება, სულიერი ძალისა და შინაგანი სიმშვიდის მონიჭება.
ლოცვის პირობებია სუფთა გული, გულწრფელი სიტყვები და ზეციური შუამავლისადმი ნდობა. რწმენით წარმოთქმული ლოცვა გზას გვიხსნის ღვთის დახმარებისა და ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის მფარველობისკენ.
ძლიერი ლოცვა მშობლების (ან საყვარელი ადამიანების) განკურნებისთვის
ღვთისმშობელო, ჩვენო შემწეო და მფარველო, იყავი ჩვენი მხსნელი, როცა გთხოვთ, რადგან შენ გენდობით და ყოველთვის მთელი გულით გევედრებით: შეგვიწყალე და დაგვეხმარე, შეგვიწყალე და გვიხსენი, ყური მომაპყარი და მიიღე ჩვენი მწუხარე და ცრემლიანი ლოცვები და, როგორც გნებავს, ანუგეშე და გაგვახარე ჩვენ, ვინც გვიყვარს შენი უსახელო ძე და ჩვენი ღმერთი. ამინ.
ლოცვა ჯანმრთელობისთვის მძიმე ავადმყოფობის დროსყოვლადკურთხეულო ქალბატონო, მარადისო ღვთისმშობელო, რომელმაც შვა სიტყვა ღმერთი ჩვენი ხსნისთვის ყოველ სიტყვაზე უხვად და რომელმაც მიიღო მისი მადლი ყველაზე უხვად, რომელიც გამოჩნდა როგორც ღვთაებრივი ნიჭის ზღვა და სასწაულების მარადიული მდინარე, რომელიც ასხამ მადლს ყველას, ვინც რწმენით მოგმართავს! შენი სასწაულმოქმედი ხატის წინაშე დავეცემით, გევედრებით შენ, კაცთმოყვარე მოძღვრის ყოვლადკეთილ დედას: გაგვაოცე შენი უხვი წყალობით და იჩქარე ჩვენი ვედრების შესრულება, რომლებიც შენკენ არის მოტანილი, სწრაფო მომსმენო, რომელიც ყველაფერს აწყობს თითოეულის საკეთილდღეოდ, ნუგეშსა და ხსნაში. ეწვიე, ყოვლადმოწყალეო, შენს მსახურებს შენი მადლით, მიანიჭე განკურნება და სრულყოფილი ჯანმრთელობა ავადმყოფებს, მშვიდობა – ტანჯულებს, თავისუფლება – ტყვეებს და ანუგეშე ისინი, ვინც სხვადასხვაგვარად იტანჯება. იხსენი, ყოვლადმოწყალე ქალბატონო, ყოველი ქალაქი და მიწა შიმშილისგან, ჭირისგან, მიწისძვრისგან, წყალდიდობისგან, ცეცხლისგან, მახვილისგან და სხვა სასჯელებისგან, დროებითი და მარადიული, შენი დედობრივი გაბედულებით აქციე ღვთის რისხვა. და გაათავისუფლე შენი მონები სულიერი სისუსტისგან, ვნებების ტანჯვისგან და ცოდვაში ჩავარდნისგან, რათა ამქვეყნად ყოველგვარი ღვთისმოსაობით ურყევად ვიცხოვროთ და მომავალშიც ვიყოთ ღირსნი მარადიული კურთხევებისა შენი ძისა და ღმერთის მადლითა და კაცობრიობის სიყვარულით, რომელსაც შეეფერება ყოველი დიდება, პატივი და თაყვანისცემა, მის უსასრულო მამასთან და ყოვლად წმინდა სულთან ერთად. აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.