“არ ვიყენებ, საერთოდ არ ვიცი რა სერვისები აქვთ, მერიასთან ურთიერთობაც კი არ მსურს” – ასე გვპასუხობენ მოქალაქეები კითხვაზე, იყენებენ თუ არა ქუთაისში მერიის ონლაინ სერვისებს, მათ შორის ცხელ ხაზს.
იმერეთის მუნიციპალიტეტი 12 მერიას მოიცავს, თითოეულ მათგანს საკუთარი ცხელი ხაზი, ვებ და FACEBOOK გვერდები აქვთ, რომლის საშუალებითაც, მოქალაქეებსა და დაინტერესბულ პირებს მათთვის საჭირო ინფორმაციის მიღება უნდა შეეძლოთ.
ჟურნალისტი, თამარ ქავთარაძე “მეგა ტვ”-თან საუბრისას იხსენებს, თუ რა პრობლემებს გადააწყდა იმერეთის თორმეტივე მუნიციპალიტეტიდან საჯარო ინფორმაციის გამოთხოვისას.
მოქალაქეების განწყობა ონლაინ სერვისებთან დაკავშირებით, საჯარო მმართველობის რეფორმის სახელმწიფო სერვისებთან დაკავშირებით, რეგიონალური ინიციატივების ცენტრის ,,ნათელი მომავალი“ კვლევაშიც აისახა. როგორც ირკვევა, დაინტერესებული ადამიანები ყველაზე ხშირად არა ადგილობრივ, არამედ ცენტრალურ სერვისებს მოიხმარენ. კვლევის შედეგებს საჯარო მმართველობის რეფორმის ექსპერტი, ნინო დოლიძე საგანგაშოს უწოდებს.
როგორც “მეგა ტვ”-თან საუბრისას პროექტის “საჯარო მმართველობის რეფორმის მონიტორინგი ინფორმირებულობის გზით” კოორდინატორი მარიკა ვაჭარაძე ამბობს, მიუხედავად იმისა რომ, კვლევაში ჩართულ ადამიანებს ინტერნეტთან წვდომა და კომპიუტერული უნარ-ჩვევები აქვთ, მოსახლეობას მუნიციპალურ ელექტრონულ სერვისებზე ინფორმირება აკლია.
მუნიციპალიტეტების მიერ შეთავაზებულ სერვისებში ცხელი ხაზი ერთ-ერთი პრიორიტეტულია. მომსახურების მიწოდების ხარისხის განსაზღვირს მიზნით, “მეგა ტვ”-მა ექსპერიმენტი ჩაატარა. ჩვენ იმერეთის თორმეტივე მუნიციპალიტეტის მერიის ვებ ან “FACEBOOK” გვერდზე მითითებულ ცხელ ხაზებზე მოქალაქის სახელით დავრეკეთ და თითოეული მათგანზე მედიკამენტების პროგრამის არსებობის შესახებ ვიკითხეთ. ნახეთ რუკაზე იმერეთის რომელ მუნიციპალიტეტში როგორ გვიპასუხეს.
რეგიონში მუნიციპალური ონლაინ სერვისებისადმი ცოდნისა და ნდობის პრობლემების შესახებ საუბრობს პროექტის “სამოქალაქო საზოგადოების ხელშეწყობა” ავტორი ნანა თოშხუა. როგორც ის “მეგა ტვ”-თან აღნიშნავს პროექტის ფარგლებში შეხვედრები ჩატარდა იმერეთის რამდენიმე მუნიციპალიტეტში, მათ შორის ქუთაისში. ნანა თოშხუას თქმით პროექტის მიზანი იყო ადგილობრივი მოსახლეობის პრობლემების წარმოჩენა, ადვოკატირება და მოგვარება, რა დროსაც გამოიკვეთა რომ მოქალაქეებს სხვადასხვა საკითხის გადაჭრა დამოუკიდებლად უჭირთ.
საჯარო მმართველობის რეფორმის ექსპერტი ნინო დოლიძე “მეგა ტვ”-თან მსოფლიო მაგალითებს ყვება და აღნიშნავს რომ, სკანდინავიის ქვეყნებში, ონლაინ სერვისებში ექიმის მომსახურებაც კი შედის, ისე რომ ასაკოვან ადამიანს, რომელიც ქალაქიდან მოშორებით ცხოვრობს, შეუძლია გადაადგილების გარეშე მიიღოს სასურველი ინფორმაცია.
ექსპერტი, ასევე ყურადღებას ამახვილებს თუ როგორ უნდა მუშაობდეს თავად ინფორმაციის მიმწოდებული. მისი თქმით სერვისების მიწოდების ხარისხის ამაღლებაში მნიშვნელოვანია საინფორმაციო ტექნოლოგიების ჩართულობა, დარგის მიმართულებით საჯარო პოლიტიკის შემმუშავებლების ჩართულობა. როგორც ნინო დოლიძე ამბობს, საქმინობის განხორცილებაში მნიშვნელოვანია იმ კანონმდებლობის დაცვა, რომელიც პირად, სახელმწიფო და კომერციულ საიდუმლოებას მოიცავს, თუმცა როგორც ექსპერტი აღნიშნავს, საჯარო უწყებები ამ კანონს ძალიან ცუდად იყენებენ.
“ხშირი იყო შემთხვევები, როდესაც პანდემიასთან დაკავშირებულ ინფორმაციას ფუთავდნენ ან კომერციულ საიდუმლოებად ან როგორც გარკვეულ მნიშვნელოვან მონაცემებს, რომლის გაცემაც არ შეიძლება საჯაროდ, მაგალითად ეს ეხებოდა ვაქცინაციებს. ცალსახააა, თუ ინფორმაცია არის ადამიანისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი, მაშინ ყველა სხვა დანარჩენი, აი ეს დაცულობა, ამ ინფორმაციის, იკლებს და მოსახლეობას აქვს უფლება, რომ ეს ინფორმაცია მიიღოს. ეს ეხება როგორც ვაქცინაციებს, ისე თუნდაც თქვენ მიერ ნახსენებ მედიკამენტებს.” – აცხადებს, საჯარო მმართველობის რეფორმის ექსპერტი ნინო დოლიძე “მეგა ტვ”-თან საუბრისას.
თემაზე მუშაობის დროს გაირკვა, რომ იმერეთის მუნიციპალიტეტების მერიების ვებ-პლატფორმები არსებულ გამოწვევებს ვერ პასუხობს. ზოგი მათგანი საერთოდ არ მუშაობს, ნაწილზე კი სასურველი ინფორმაციის მიღება თითქმის შეუძლებელია. მაგალითისთვის სამტრედიის ვებ-გვერდზე ბოლო ინფორმაცია 2019 წელსაა განთავსებული, ხოლო მითითებული Facebook-ის ოფიციალური გვერდის მისამართით, ქუთაისის მერიის ოფიციალურ Facebook გვერდზე გადავდივართ. ინფორმაცია არ განახლებულა 2020 წლის შემდეგ საჩხერის მერიის ვებ-გვერდზე. ასევე, არასწორადაა ჩაშენებული ხონის მერიის ვებ-გვერდის მისამართი imereti.gov.ge-ს საიტზე. შეუძლებელია ზესტაფონისა და თერჯოლის ვებ-გვერდების პოვნა, მიუხედავად იმისა რომ მათი მისამართები სახელმწიფო რწმუნებულის ადმინისტრაციის საიტზე მითითებულია.
ამ მდგომარეობის ფონზე, როგორი უნდა იყოს მერიების ელექტრონული სერვისები, რა გამოწვევებს უნდა პასუხობდნენ მუნიციპალიტეტები და რისი შესაძლებლობა უნდა ჰქონდეს ნებისმიერ მოქალაქეს, “მეგა ტვ” ადგილობრივი თვითმმართველობის ექსპერტს ნინო ლოლაძეს ესაუბრა:
საჯარო მმართველობის რეფორმის ფარგლებში, რომელიც საქართველოში 2015 წლიდან ხორციელდება ქვეყნაში ელექტრონულ პორტალ My.gov.ge-ზე სერვისების რაოდენობა 646-მდე გაიზარდა, მათ შორის მოიაზრება იმერთის მუნიციპალიტეტებიც. როგორც თემაზე მუშაობის დროს გაირკვა იმერეთში მომსახურების ელექტრონული სერვისები გაუმჯობესებას, მუდმივ განახლებას, მოქალაქეების საჭიროებებზე მორგებასა და მეტ სიმარტივეს მოითხოვს. და რაც მთავარია, ადგილობრივ მოსახლეობას რეგიონში არსებული ელექტრონული სერვისების შესახებ მეტი ინფორმაცია და წვდომა ჰქონდეთ.
ავტორები: თამუნა გრიგალაშვილი, თათია ახვლედიანი