,,ავღანეთის ამბებმა და ტალიბანის მიერ სულ რაღაც თვეებში მთელი ქვეყნის კონტროლქვეშ მოქცევამ ყველა დააფიქრა იმაზე, რომ იდეა და მის გარშემო დარაზმულობა ყოველთვის დიდი ძალაა, სტიქიაა.
ის, რაც გარეშე ძალების ჩარევით შექმნილ ავღანურ სეკულარულ სახელმწიფოს არ გაააჩნდა, რომელიც თითქოს წვეთოვანზე იყო შეერთებული ამერიკული ჯარის იქ ყოფნისას თითქმის 20 წელიწადი და ბოლოს ეს წვეთოვანიც გადაუკეტეს, აღმოაჩნდა ტალიბანს.
თავიდანვე უნდა ითქვას, რომ იდეის მონობა, და სულ ერთია რომელი იდეისა – ცამდე ამყვანის თუ ჯოჯოხეთამდე ჩამქვესკნელებლის – თავისუფლება არ არის.
თავისუფლება არის დიდ იდეებთან ისე თანაცხოვრება, მათი სუბსტანციის ინდივიდუალურ ქურაში ისე ფორმადქმნა, მათით ისე დამუხტვა და გაძლიერება, რომ ადამიანური ქმედების მყარი საყრდენი გახდეს.
კიდევ საქმე იმაშიცაა, რომ იდეა არ არის თავისუფლების ყველაზე გარეგანი, მატერიალური, ზოგჯერ ვულგარულობამდე და უაზრობამდე მისული აბსოლუტიზაციები.
და ეს სამწუხაროდ საკმაოდ ხშირად ჩვენი ცივილიზაციის ერთადერთი სავიზიტო ბარათია. ხოლო “რელიგიის” სახელით თუნდაც გაეროს ცნობილ დეკლარაციაში ჩამოყალიბებულ ადამიანის უფლებათა უწყალო განადგურება და ტირანია ხომ არანაირად არ არის.
მოდით, კონტრაპუნქტის წესებით შევხედოთ: ერთის მხრივ ცხადია, რომ არავინ უნდა იჩაგრებოდეს, არც არავინ უნდა ჩაგრავდეს ვინმეს.
სახელმწიფოს ორგანიზმში უნდა იყოს ურთიერთაღიარება, როგორც შინაგანი მშვიდობის ძირითადი საყრდენი; ხოლო იქ სადაც სამართლიანობა არ არის, ვერც თავისუფლება იარსებებს.
მეორეს მხრივ ნამდვილი თავისუფლება შექმნეს დიდი ფორმატის ხელოვანებმა როგორც უშუალოდ ხელოვნებათა, ისე სოციალ-პოლიტიკური ცხოვრების სფეროებში.
დასავლეთის ისტორია გასაოცარ აღლუმს გვთავაზობს ამ მხრივ. და ეს თავისუფლება საერთოდ არ არის კარიკატურული, ვულგარული, პრიმიტიული.
ეს არის თავისუფლება, რომელიც სამყაროს და ადამიანის, როგორც ღვთის ხატების რეალური, ფილოსოფიურად და მეცნიერული მეთოდოლოგიის მიხედვით შემეცნებული კანონების ცოდნაზე დგას, ამავე დროს მაღალი დონის მშვენიერების კულტივაციაა, კეთილი, ზნეობრივი საქმის ადამიანის მიერ სიხარულით აღსრულებაზეა აგებული.
“Freude schoener Goetterfunke, Tochter von Elisyum – (სიხარულო, მშვენიერო ნაპერწკალო ღმერთების, ელიზიუმის ასულო) აი ასე, როგორც ევროპის ჰიმნში შილერის ტექსტიდან პირდაპირ გადავიდა. აი ეს ყველაფერი მომავალში უნდა გაითვალისწინოს დასავლეთმა.”-წერს სოციალურ ქსელში კონსტანტინე გამსახურდია.